Tác dụng của rễ cây cỏ xước và các bài thuốc trị bệnh công hiệu nhất

Cây cỏ xước là vị thuốc dân gian với vô vàn công dụng hữu hiệu. Toàn cây đều được sử dụng làm thuốc, đặc biệt có phần rễ cây được sử dụng làm thuốc nhiều nhất. Vậy tác dụng của rễ cây cỏ xước và các bài thuốc trị bệnh công hiệu nhất như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết phía dưới nhé!

Mô tả dược liệu

Tên Tiếng Việt: Cỏ xước

Tên khác: Cây ngưu tất, Bách bội, Hoài ngưu tất,  Ngưu kinh, Cỏ xước, Cây bách bội, Ngưu tất nam, Hồng ngưu tất, Ngưu tịch, Hà ngù, Nhả khoanh ngù (Tài), Cỏ nhả lìn ngu (Thái).

Tên khoa học: Achyranthes aspera L.

Thành phần hóa học của rễ cây cỏ xước

Cây Cỏ xước có rất nhiều chất dinh dưỡng. Rễ cỏ xước chứa hoạt chất saponin. Ngoài ra còn có ecdysteron, galactose, glucose, achiranthin và muối kali. Saponin là hợp chất có nhiều trong rau và thảo dược. Tác dụng chính của saponin là làm giảm cholesterol, tăng cường sức đề kháng của hệ miễn dịch, giảm nguy cơ ung thư và đóng vai trò như một chất chống oxy hóa.

Tác dụng dược lý của rễ cây cỏ xước

Theo y học cổ truyền

• Vị đắng, chua, trung tính, không độc.
• Kinh lạc đi vào kinh lạc thận và thận.

Công hiệu: Thanh nhiệt giải độc, bồi bổ cơ thể. Ngoài ra, rễ cỏ xước còn có khả năng giảm đau nhức xương khớp, tiêu viêm, bồi bổ khí huyết, chống xơ vữa động mạch,…

Theo y học hiện đại

• Tăng tổng hợp protein trong cơ thể.
• Thí nghiệm trên ếch cho thấy dịch chiết cồn của cỏ xước ức chế tim ếch, làm giãn mạch, do đó có tác dụng hạ huyết áp. Ngoài ra, hoạt chất ecdysterone có trong châu chấu cũng thể hiện rõ đặc tính khử chất béo và glucose.
• Hoạt chất saponin trong thuốc nam có tác dụng kích thích sự co bóp của cơ trơn tử cung.
• Thành phần ecdysterone là chất chống thụ thai, ảnh hưởng đến sinh sản
• Chống viêm, giảm đau, tăng cường hệ thống miễn dịch của con người.

Cách thu hái và chế biến rễ cây cỏ xước

Đọc thêm về: cây thức cá

Rễ cỏ xước thường thu hoạch vào mùa đông. Khi đó, lá và thân của cây héo dần và cây tập trung nuôi dưỡng phần rễ. Vào mùa đông, rễ sẽ tích hợp được nhiều dưỡng chất và đây cũng là thời điểm thích hợp đào lên làm thuốc. 

Khi đào rễ cây cỏ xước, người ta cắt bỏ những rễ con, mang rễ chính phơi khô, hơ lửa với lưu huỳnh. Tiếp đến chỉ cần cắt bỏ phần đầu và phần cuối của rễ và phơi khô là có thể làm thuốc chữa bệnh.  

Liều dùng và cách dùng của rễ cây cỏ xước

Rễ cây cỏ xước có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau tùy theo mục đích sử dụng và từng loại thuốc. Thuốc thường được dùng dưới dạng thuốc hoặc tươi bôi ngoài da, ngâm rượu. Bạn có thể an tâm sử dụng vì nó là một loại thuốc thảo dược không độc hại.

Liều dùng:

Dạng đắp ngoài da: Không kể liều lượng.

Dạng thuốc sắc: 12-40g.

Bài Thuốc sử dụng rễ cây cỏ xước

Xem thêm: hình ảnh cây cỏ xước

Điều trị hỗ trợ bệnh thấp khớp

Bài thuốc số 1:

• Rễ cây cỏ xước 40g
• Hà thủ ô 28g
• Thổ phục linh 20g
• Cỏ nhọ nồi 16g
• Ngải cứu 12g
• Thương nhĩ tử 12g

Sắc đặc sắc uống ngày 1 thang, uống liên tục 7 – 10 ngày.

Bài thuốc số 2:

• Rễ cây cỏ xước
• Thân vòi voi
• Kim ngân hoa
• Địa linh phục sinh
• Hy thiêm
• Ké đầu ngựa
• Bản cáo thiên niên kỷ
• Cây xấu hổ
• Cây đau xương
• Cây gai

Chế biến thành rượu cao cấp và rượu thuốc.

Bài thuốc số 3:

• Rễ cây cỏ xước 16g
• Thanh bì 12g
• Thương truật 12g

Viên nang chia 2 lần uống trong ngày.

Hỗ trợ kinh nguyệt không đều, huyết ứ

• Rễ cỏ xước 20g
• Rễ đinh lăng 20g
• Bối mẫu 16g
• Ích mẫu 16g
• Nghệ xanh 16g,
• Xích thược 12g.

Sắc uống ngày 1 tháng.

Điều trị hỗ trợ sỏi niệu quản

• Rễ cỏ xước 12g
• Cỏ nhọ nồi 50g
• Hoa Anh thảo 30g
• Lá dứa 30g
• Thảo quyết minh 30g
• Ngải cứu 20g
• Vôi tôi 16g
• Cỏ nhọ nồi 16g

Chế biến thành đồ uống màu.

Cách ngâm rượu rễ cây cỏ xước

Ngoài dùng dưới dạng thuốc sắc, rễ cây cỏ xước ngâm rượu còn có thể dùng để chữa đau nhức xương khớp. Ngâm 1kg củ khô với khoảng 5l rượu và ngâm trong 1 tháng.

Lưu ý khi sử dụng rễ cỏ xước

Không dùng rễ cây cỏ xước cho những người như sau:

• Phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú và trẻ em nên thận trọng khi sử dụng.
• Quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Người bị bệnh dạ dày, đường ruột có thể gặp các tác dụng phụ như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy… Không thích hợp sử dụng.

Bài viết trên đây đã cung cấp toàn bộ thông tin về tác dụng của rễ cây cỏ xước và các bài thuốc trị bệnh công hiệu nhất. Hy vọng qua bài viết, bạn có thể nắm rõ công dụng của rễ cây thuốc nam này và sử dụng một cách hiệu quả qua các bài thuốc. Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!

About The Author

Linh

See author's posts