Xét nghiệm máu để làm gì và ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm máu?
Xét nghiệm máu là một trong những điều quan trọng để chẩn đoán tình trạng bệnh. Có rất nhiều các chỉ số liên quan trong xét nghiệm máu. Và bài viết dưới đây sẽ phân tích ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm máu để bạn đọc hiểu rõ hơn.
Xét nghiệm máu để làm gì?
Xét nghiệm máu thường bao gồm các xét nghiệm sau:
Xét nghiệm máu để làm gì?
- Xét nghiệm công thức máu toàn phần: xác định các chỉ số về hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu. Việc này giúp chẩn đoán sớm các bệnh lý của hệ tạo máu như thiếu máu, suy tủy, ung thư máu hay cảnh báo sớm các bệnh lý viêm nhiễm khác
- Xét nghiệm đường huyết: Các bệnh như tiểu đường sẽ được thông qua xét nghiệm và chẩn đoán.
- Xét nghiệm mỡ máu: hàm lượng cholesterol và triglyceride trong máu sẽ được thông qua xét nghiệm này.
- Xét nghiệm men gan: bao gồm men ALT (còn gọi là SGPT) và men AST ( còn gọi là SGOT) những enzym được giải phóng khi có tổn thương tế bào gan. ALT có chủ yếu trong gan, còn AST không chỉ trong gan mà còn có ở cơ tim, cơ vân, tụy, thận, não, ..Vì vậy, nồng độ ALT đặc hiệu cho các tổn thương ở gan hơn so với AST. Giá trị bình thường của AST là 9 đến 48 và ALT là 5 đến 49.
Ý nghĩa các chỉ số trong xét nghiệm công thức máu
Mỗi chỉ số sẽ là khác nhau và ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm máu cũng vậy.
WBC (White Blood Cell) – Số lượng bạch cầu trong một thể tích máu
- Giá trị bình thường khoảng từ 4.300 đến 10.800 tế bào/mm3.
- Chỉ số tăng trong trường hợp nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, bệnh bạch cầu dòng tuỷ cấp, u bạch cầu, bệnh bạch cầu lympho cấp, sử dụng một số thuốc như corticosteroid.
- Giảm trong thiếu máu bất sản, nhiễm siêu vi ( HIV, virus viêm gan), dùng một số thuốc như phenothiazine, thiếu vitamin B12 hoặc folate, chloramphenicol,..
HCT (Hematocrit) – Tỷ lệ thể tích hồng cầu trên thể tích máu toàn phần
- Đối với nam giá trị thông thường là 45 đến 52% và 37 đến 48% đối với nữ.
- Tăng trong bệnh phổi, chứng tăng hồng cầu, bệnh tim mạch, mất nước.
- Giảm trong mất máu, thiếu máu, xuất huyết máu do các bệnh mạn tính.
MON (monocyte) – bạch cầu mono
Ý nghĩa các chỉ số trong xét nghiệm công thức máu
- Mono bào là bạch cầu đơn nhân, sau sẽ biệt hóa thành đại thực bào. Đại thực bào bảo vệ cơ thể bằng cách thực bào và khả năng thực bào mạnh hơn cả bạch cầu đa nhân trung tính.
- Thường từ 4-8%. Chỉ số tăng do nhiễm virus, lao, ung thư, u lympho,…
- Giảm nếu như thiếu máu bất sản, dùng corticosteroid.
EOS (eosinophils) – bạch cầu ái toan
- Giá trị thông thường từ 0,1-7%.
- Bạch cầu này tăng trong trường hợp nhiễm ký sinh trùng hay các bệnh lý dị ứng… giảm do sử dụng corticosteroid. Bạch cầu ái toan có khả năng thực bào yếu.
BASO (basophils) – bạch cầu ái kiềm
- Nó có vai trò quan trọng trong các phản ứng dị ứng.Thường từ 0,1-2,5%.
- Giảm do tổn thương tủy xương, stress, quá mẫn….
- Tăng trong bệnh leukemia mạn tính, sau phẫu thuật cắt lách, bệnh đa hồng cầu…. MCV (Mean corpuscular volume) – Thể tích trung bình của một hồng cầu
- Tính bằng công thức: HCT chia số lượng hồng cầu và thường trong khoảng từ 80 đến 100 femtoliter (fl).
- Tăng trong thiếu máu hồng cầu to do thiếu acid folic, bệnh gan, chứng tăng hồng cầu, thiếu hụt vitamin B12, Giảm trong thiếu máu thiếu sắt, thalassemia, thiếu
MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin) – Lượng huyết sắc tố trung bình trong một hồng cầu
- Giá trị này được tính bằng cách lấy HBG chia cho số lượng hồng cầu, thường nằm trong khoảng từ 27 đến 32 picogram (pg).
- Giảm trong thiếu máu thiếu sắt.
- Tăng trong thiếu máu hồng cầu to, trẻ sơ sinh.
RBC (Red Blood Cell) – Số lượng hồng cầu trong một thể tích máu
Số lượng hồng cầu trong một thể tích máu
- Các chỉ số xét nghiệm máu bình thường khoảng từ 4.2 đến 5.9 triệu tế bào/cm3.
- Giảm trong thiếu máu, sốt rét, lupus ban đỏ, suy tủy,…
- Tăng trong bệnh tim mạch, bệnh đa hồng cầu, tình trạng mất nước.
HBG (Hemoglobin) – Lượng huyết sắc tố trong một thể tích máu
- Hemoglobin hay còn gọi là huyết sắc tố là một phân tử protein phức tạp có khả năng vận chuyển oxy và tạo màu đỏ cho hồng cầu.
- Giá trị thông thường ở nam là 13 đến 18 g/dl; ở nữ là 12 đến 16 g/dl
- Giảm trong thiếu máu, xuất huyết, tán huyết
- Tăng trong mất nước, bệnh tim mạch, bỏng
Các chỉ số xét nghiệm máu vô cùng quan trọng trong việc đánh giá bệnh. Bạn hãy thăm khám ở các cơ sở uy tín để có kết quả chính xác nhé!